Valgarður Guðjónsson

Það er ekkert leyndarmál að ég er verulega ósáttur við framgöngu sumra þingmanna Pírata á Alþingi.

Ég hef kosið Pírata í síðustu kosningum.

Ég hef svo sem líka kannski rifist hvað mest við Pírata… ruglið sem flokkurinn var stofnaður í kringum byggir að mínu viti á vanþekkingu og skammsýni. En þeim til hróss hafa þau verið tilbúin í rökræður og það fer lekki lengur mikið fyrir þessum upphaflegu hugmyndum.

Þau hafa staðið sig mjög vel, verið ferskt afl á Alþingi og spurt erfiðra spurninga.

En mér finnst framganga sumra þingmanna í umræðum um sóttvarnarlög einfaldlega ekki verjandi.

• Þau tala um „geðþóttaákvarðanir“, það er ekki geðþóttaákvörðun að fylgja ráðum vísindamanna.
• Þau tala um að það hefði átt að reyna vægari aðgerðir, vitandi (eða amk. höfðu alla möguleika á að vita) að það að búið að reyna og einfaldlega ekki að virka.
• Þau tala um að frumvarp hafi verið illa undirbúið og unnið á skömmum tíma. Fyrir það fyrsta, þá var nú ekki mikill tími til stefnu. Þá þarf ekki að hafa fylgst mikið með til að vita að búið er að ræða málið fram og til baka og bókstaflega fráleitt að gefa í skyn að hér sé einhver flumbrugangur á ferð.
• Að tala um að frumvarpið hafi verið samið á einum degi er svo dæmi um fullkomlega marklausar athugasemdir. Það er ólíklegt að frumvarpið hafi verið samið á einum degi þó frágangur hafi mögulega verið unninn í flýti. En það skiptir bara ekki nokkru einasta [hér má velja kjarnyrt blótsyrði] máli hversu langan tíma tók að skrifa frumvarpið.. það sem skipti máli er hvort það var nógu gott eða ekki.
• Píratar kvarta undan að breytingatillaga þeirra hafi ekki verið samþykkt, mögulega, sennilega, líklega hefði frumvarpið verið betra þannig, en það þýðir ekki að ekki megi samþykkja það.
• Þá er gjarnan gripið í að snúa þessu upp í mannréttindamál. Mannréttindi eru mikilvæg, en ég gef einfaldlega ekkert fyrir baráttu fólks fyrir mannréttindum ef það lítur svo á að mannréttindi felist í að fólk hafi rétt til að leggja aðra í lífshættu að nauðsynjalausu.
• Og svo virðist „háll-halli-rökleysan“ (slippery-slope fallacy) stöðugt dúkka upp í réttlætingu á afstöðu sumra þingmanna.

Þetta er alvarlegt mál. Ef fólk er situr á Alþingi og er að greiða atkvæði þá er lágmarkskrafa að vinna heimavinnuna og halda þræði í hugsun og rökfærslu – sleppa klisjum og innantómum frösum.

Ef ekki verður breyting á þessu þá er líklegt að mitt atkvæði fari annað í Alþingiskosningunum í haust.

Ég styð Pírata áfram í borgarstjórn og öðrum sveitarstjórnum þar sem þau eru að vinna gott verk.

Alls ekki misskilja mig, Píratar, sem svo að ég sé í einhverri herferð gegn ykkur. Alls ekki. Það kom vel til greina að kjósa ykkur í vor, nokkur atriði trufluðu mig – og eiginlega gerðu þumbaraleg svörin við vangaveltum mínum endanlega út um þann möguleika. En ég fagnaði því að þið náðuð á endanum inn á þing, þetta er góð og nauðsynleg viðbót. Ég er ykkur sammála í mörgum atriðum, þið hafið staðið ykkur vel í að styðja við persónufrelsi og rétti til að upplýsa um hegðun stjórnvalda. Þið hefðuð mátt gera meira, en ég treysti því að það komi. Önnur stefnumál voru svo fráleit, en kannski má kenna fljótfærni um..

Ég hef sett hér færslur um höfundarrétt og dreifingu efnis vegna þess að ég er ekki sammála stefnu ykkar eins og ég skil hana, en kannski líka vegna þess að ég hef ekki skilið hana nægilega vel. Og geri eiginlega ekki enn. Líka vegna þess að ég hef áhuga á málinu. Og ég hef gaman af málefnalegum rökræðum.. þær hafa reyndar verið mis mikið málefnalegar, Björn Leví og fleiri hafa komið með góðar athugasemdir, þó ég hafi kannski verið óþarflega pirraður þegar mér fundust umræðurnar fara í hringi og út fyrir kjarna málsins. Svo hafa auðvitað komið minna málefnalegar athugasemdir.

Mér varð hugsað til þessarar umræðu þegar það kom aftur upp umræða um tilfelli þar sem trúnaðargögnum var stolið af lokuðu spjalli áhugahóps. Er þetta í lagi að ykkar mati? Þetta eru jú rafræn gögn. Eigandi þeirra vill alls ekki að þau fari til annarra en hann samþykkir. Það er ekki hægt að koma í veg fyrir dreifingu nema með talsverðum tilkostnaði og takmörkun á frelsi. Kannski eiga viðkomandi eigendur bara að vera fegnir því að þessu sé dreift í heimildarleysi, þeir verði bara vinsælli fyrir vikið. Svo því sé haldið til haga þá truflaði mig meira að sá sem tók gögnin í heimildarleysi birti þau ekki, heldur sagðist hafa þau undir höndum og fullyrti að þar kæmi allt annað fram en raunverulega var í gögnunum.

Ef ég skil rétt þá er að ykkar mati í lagi að birta trúnaðargögn stjórnvalda, að minnsta kosti þegar sá sem hefur þau undir höndum telur að um ólöglegt athæfi sé að ræða. En á hinn bógin er ekki í lagi að birta, til dæmis, persónuleg tölvupóst samskipti einstaklinga.

En þá vefst málið fyrir mér, hvað með svona spjallborð á netinu, td. vefsíðum og samfélagsmiðlum ?

Er það t.d. heimilt ef um opinbera aðila er að ræða? Hvað með, til dæmis, ef ég hefði dottið inn á spjallborð stjórnmálaflokks og séð umræður sem gæfu til kynna að forsendur tiltekinnar stefnu flokksins væru allt aðrar en haldið væri fram opinberlega? Eða ef forsprakkar flokksins væru t.d. opinskáttað ræða einstakling, segjum þingmann annars flokks sem færi sérstaklega í taugarnar á þeim og hefði ítrekað sakað gagnrýnendur sína um rógsherferð gegn sér, og þær umræður væru kannski misjafnlega málefnalegar? Væri eðlilegt að birta þær umræður opinberlega?

Svo get ég snúið dæminu við… ef ég gef út lag eða myndband á lokuðu spjallborði og það er öllum ljóst að lagið er bara ætlað þeim sem þar hafa aðgang. Má samt dreifa því? Það gilda jú sömu rök, það er ekki hægt að koma í veg fyrir drefinguna, ég verð örugglega rosalega vinsæll ef þessu er dreift í minni óþökk.

Þess vegna spyr ég… hvar liggja mörkin á því hvenær þessi rök eiga við og hvenær ekki? Ég hef sjálfur ekki afdráttarlaust svar, en hef áhuga á að heyra ykkar.

Og ég er ekki að fiska eftir því hvað er hægt og hvað er ekki hægt, ég þekki það ágætlega. Mín forvitni liggur í því að fá að vita hvað ykkur finnst rétt og hvað ykkur finnst rangt.